Het zijn geen geringe ambities: in 2030 moet onze CO2-uitstoot met tenminste 55% naar beneden en in 2050 wil Nederland klimaatneutraal zijn. Om dat te realiseren zijn aanvullende maatregelen én enorme investeringen nodig. Deze investeringen komen van burgers en bedrijven, maar ook van de overheid. Het kabinet heeft het Klimaatfonds opgericht, met daarin 35 miljard euro, om meerjarige zekerheid te bieden over de publieke investeringen. Hannah van Vorselen, clusterleider Klimaatfonds- en financiering bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK), vertelt hoe deze middelen ingezet worden. En waarom haar hart hiervan sneller gaat kloppen.
Subsidies inzetten voor de beste route naar een klimaatneutraal Nederland
Publicatiedatum 31-03-2023
Persoonlijk en zakelijk gedreven
Hannah van Vorselen startte in 2016 als rijkstrainee bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Na haar traineeship werd ze beleidsmedewerker bij één van haar traineewerkplekken, de Directie Algemene Economische Politiek (AEP). ‘Hier kwam mijn studie economie tot leven. Ik heb me onder andere beziggehouden met het innovatiebeleid, coronabeleid en de laatste 2 jaar vanuit economisch perspectief met het klimaat- en energiebeleid. Heel interessant. Ik wilde me graag verder ontwikkelen en de stap zetten naar een beleidsdirectie en een meer coördinerende functie.’ De overstap naar de Directie Klimaat was achteraf gezien een logische. Het klimaat is een onderwerp dat haar raakt. ‘Ik verdiep me al 10 jaar in het boeddhisme. Compassie met alles wat leeft, staat daarin centraal. Ik ben blij dat ik me hier ook via mijn werk voor kan inzetten’.
Klimaatfonds
Dus is Hannah op haar plek in haar huidige werk. Haar cluster is onder meer verantwoordelijk voor het beheer van het Klimaatfonds. ‘Ministeries kunnen bij ons aankloppen om aanspraak te maken op het Klimaatfonds. Wij beoordelen hun voorstellen voor subsidieregelingen. Een voorbeeld? Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) die de subsidieregeling voor isolatie van woonhuizen (ISDE-regeling) wil intensiveren. Voor het Meerjarenprogramma 2024 hebben we ruim 80 van dit soort voorstellen ontvangen en getoetst.’
‘Er komt veel op ons ministerie af. De Klimaatcrisis, energiecrisis, coronacrisis. Het is pionieren’
Beoordelen van voorstellen
De middelen uit het Klimaatfonds zijn in het coalitieakkoord al toebedeeld aan specifieke doelen, legt Hannah uit. ‘Bijvoorbeeld de verduurzaming van de gebouwde omgeving, de voorbereiding voor de bouw van 2 nieuwe kerncentrales, de aanleg van een nieuwe energie-infrastructuur en het verduurzamen van de industrie – met name de grootste vervuilers. Wij kijken of de ingediende voorstellen aansluiten bij deze doelen. Vervolgens onderzoeken we of de voorgestelde subsidieregeling effectief is vormgegeven. Wordt het gestelde doel bereikt met zo min mogelijk middelen? Is normeren of beprijzen (of een combinatie) niet effectiever? Een vraag die we ook altijd stellen: is hier subsidie voor nodig of kan de markt het zelf?
Kennis aan tafel
Om tot een goed oordeel te komen is veel kennis nodig. Daarvoor putten we uit expertise binnen ons eigen team en bij verschillende beleidsdirecties, ‘Van economen tot klimaatwetenschappers: we hebben een mix aan kundige professionals in huis.’ Daarnaast wordt er ook een beroep gedaan op expertise van buitenaf. ‘Het gaat daarbij om kennisinstellingen, maar ook om uitvoeringsinstanties. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) geeft ieder jaar een reflectie op alle voorstellen en onze beoordeling. TNO heeft veel expertise over de technische haalbaarheid van voorstellen en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) juist weer over de uitvoerbaarheid.’
Bijdrage leveren aan de wereld
Het verschil maken - zowel inhoudelijk als persoonlijk - is voor Hannah een belangrijke drijfveer. ‘Omstandigheden creëren waarin ieder individu het beste uit zichtzelf haalt en als team meer zijn dan de som der delen. Als het kan met een lach, want werkplezier is heel belangrijk.’ Bij EZK lopen net als Hannah veel intrinsiek gemotiveerde mensen rond die iets willen bijdragen aan de wereld. ‘Dat verbindt ons. Er komt veel op ons ministerie af. De klimaatcrisis, energiecrisis en daarvoor de coronacrisis. Het is pionieren. Terwijl de urgentie hoog is, en het thema politiek zeer actueel is en mensen echt raakt.’
In balans blijven
Hoe zorg je voor een persoonlijke gezonde balans als je elke dag met dergelijke urgente thema’s bezig bent? ‘Je krijgt bij EZK veel vrijheid om je eigen tijd in te richten – zolang het resultaat maar staat. Zo volg ik elke woensdag een lesje pilates rond de lunch. Die tijd haal ik dan wel weer in op een ander moment. De natuur helpt ook. Zo combineer ik bijpraten graag met een wandeling door het Haagsche bos. En als collega’s letten we natuurlijk ook op elkaar.’
‘Omstandigheden creëren waarin ieder individu het beste uit zichzelf haalt en als team meer zijn dan de som der delen’
Talentenontwikkelingsprogramma
Een enorm pluspunt van werken bij de Rijksoverheid is de investering in je ontwikkeling, merkt Hannah op. Zelf volgt ze momenteel het Rijksbrede Talentenontwikkelingsprogramma. ‘Kleurentesten, intervisie, maatschappelijke stages, een Aikido-cursus: er zit van alles in. Je (her)ontdekt je sterke punten en je ontwikkelpunten. En vervolgens kun je allerlei workshops volgen die handvatten bieden om daar stappen in te zetten.’ Er is veel aandacht voor “diversity of thoughts”: Hoe stimuleer je diversiteit in denken in je team? ‘Heel waardevol. Daarnaast leer ik veel van de andere deelnemers van andere departementen, die allemaal hun eigen casussen inbrengen. Ik werk nu pas een halfjaar bij de directie Klimaat. Voor de komende jaren is hier nog genoeg te doen en te leren. Ook gelet op de breedte aan onderwerpen bij directie Klimaat, kan ik hier alle kanten op.’