Fulltime beslissen over asielaanvragen

Recente vluchtelingeninstroom vraagt om schuiven in werk

Sinds 2015 is er in Europa een sterk toegenomen vluchtelingenstroom door conflicten in het Midden-Oosten. De meeste vluchtelingen die Nederland binnenkomen, zijn afkomstig uit Syrië, Afghanistan en Irak, maar ook uit bijvoorbeeld Eritrea. Deze instroom van vluchtelingen in Nederland, heeft direct impact op de werkzaamheden en de werkdruk bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Edith, procesvertegenwoordiger bij de directie Juridische Zaken (onderdeel van het ministerie van Justitie en Veiligheid) in Zwolle is tijdelijk fulltime vrijgemaakt om het grote aantal asielaanvragen te behandelen. Zij geeft ook voorlichting in noodopvanglocaties waar zij de asielprocedures uitlegt aan vluchtelingen en vragen beantwoordt.

‘Normaal verdedig ik een afgewezen asielaanvraag, nu onderzoek ik of een vluchteling recht heeft op een verblijfsvergunning’

Edith

De asielketen

Edith: ‘Wij vormen samen met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V), de asielketen. De IND beoordeelt de asielaanvragen en beslist over toelating om in Nederland te mogen wonen of om Nederlander te worden. Het COA verzorgt tijdens de asielprocedure de opvang en begeleiding van de asielaanvragers. Mag een persoon blijven, dan blijft het COA begeleiden totdat hij huisvesting heeft gekregen in Nederland, heeft een persoon geen recht op verblijf in Nederland, dan regisseert de DT&V het vertrek.

Op onze eigen directie merkten we eerst niet zo heel veel van de toegenomen vluchtelingeninstroom. Dat klinkt misschien gek, maar de directie Juridische Zaken is de laatste schakel in de beoordelings- en beslissingsprocedure van de IND. Als een asielaanvraag wordt afgewezen, kan de aanvrager in beroep gaan bij de rechtbank. Daar komen wij in beeld. Ik verdedig het standpunt van de IND dat een asielaanvraag terecht is afgewezen.

Schuiven

Waar het bij onze directie eerst dus relatief rustig bleef, liepen collega’s bij de directie Asiel en Bescherming direct over van het werk. Op sommige locaties is zelfs gestart met weekenddiensten. We hebben toen besloten om te gaan schuiven met mensen en zodoende de werkdruk binnen de IND wat te verdelen. Op dit moment houd ik mij met een paar collega’s fulltime bezig met het beslissen over asielaanvragen.

‘Je moet wel aannemelijk kunnen maken wie je bent en waar je vandaan komt’

Edith

Meeliften op de vluchtelingenstroom

Helaas zie je met dit soort enorme vluchtelingenstromen altijd dat er mensen meeliften. Zij doen zich voor als asielzoeker uit een land waar het noodzakelijk is te vluchten, maar hebben geen documenten zoals een paspoort of identiteitskaart om dit te bewijzen. Ik behandel met name die aanvragen waarop niet heel snel beslist kan worden en waarvoor uitgebreider onderzoek nodig is. Ik vraag door waar die persoon precies vandaan komt en of deze iets kan vertellen over het land van herkomst. Iemand die daar niet daadwerkelijk vandaan komt, valt toch snel door de mand. Dat begint al met heel simpele vragen. Bijvoorbeeld wat belangrijke gebouwen of plekken zijn in jouw stad en waar deze precies staan. Of we vragen iemand om de route te beschrijven die hij loopt van de moskee naar huis. Als je dit soort vragen niet kunt beantwoorden en dus niet aannemelijk kunt maken waar je vandaan komt, dan moet je je afvragen of zo iemand in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning.

Voorlichting op noodopvanglocaties

Met de toename van het aantal asielzoekers op noodopvanglocaties nam ook de onrust onder hen toe. Zij zijn in afwachting van de start van hun asielprocedure en het kan .inmiddels wel langer dan een half jaar duren voordat een asielaanvraag in behandeling wordt genomen. In september 2015 zijn we daarom gestart met een voorlichtingspool die bestaat uit medewerkers van Juridische Zaken. Wij gaan het hele land door naar noodopvanglocaties om hen te informeren. Ik leg samen met een tolk en een collega uit waarom ze nog moeten wachten, wat zij van ons kunnen verwachten en ik beantwoord vragen. We proberen op die manier onrust te voorkomen.

‘Onze taak? Mensen vertellen hoe de asielprocedure werkt en ze gerust stellen’

Edith

Ik heb met name aan groepen mannelijke asielzoekers voorlichting gegeven. Bijvoorbeeld in de Koepel in Arnhem. Dat is best heftig, het geeft nu eenmaal een iets andere sfeer, zonder vrouwen en kinderen. Ze willen weten hoe lang ze nog moeten wachten en waarom het zo lang duurt. Je merkt ook dat er indianenverhalen rondgaan, dat alleen Syriërs een verblijfsvergunning krijgen of zelfs alleen christenen en homo’s. Het is belangrijk dat zij van ons horen dat ze niet alles moeten geloven wat er wordt gezegd en dat wij precies vertellen hoe het dan wel werkt. Ik denk dat wij hier goed werk afleveren door te deze mensen te bezoeken en hen te informeren.

Download

Medewerkers van Immigratie- en Naturalisatiedienst, Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers en Dienst Terugkeer en Vertrek vertellen in deze bundel over de dagelijkse praktijk van het Nederlandse asielbeleid.

Download het boekje Een uit duizenden