Wie bij de Raad van State werkt, werkt bij een college dat al eeuwen oud is maar volop in de maatschappij staat. Dagelijks passeren tal van actuele thema’s de revue. Er zijn twee afdelingen. De afdeling Advisering, een onafhankelijk adviseur van regering en parlement over wetgeving en bestuur. En de afdeling Bestuursrechtspraak, de hoogste algemene bestuursrechter van het land.
De Raad van State heeft twee belangrijke taken. De Afdeling advisering is onafhankelijk adviseur van regering en parlement over wetgeving en bestuur en de Afdeling bestuursrechtspraak is hoogste algemene bestuursrechter van het land. Er werken 670 mensen, onder wie 70 staatsraden en 300 juristen. De gebouwen van de Raad van State zijn gevestigd in het centrum van Den Haag.
De Afdeling advisering brengt haar adviezen over wetsvoorstellen, algemene maatregelen van bestuur en goedkeuringswetten voor internationale verdragen uit aan het staatshoofd. Tijdens de uitoefening van de adviestaak let de Raad van State op de beleidsanalytische, de juridische en de wetstechnische kwaliteit van het voorstel. Het wetsvoorstel wordt voorbereid door een van de vier secties van de Afdeling advisering. Iedere sectie behandelt de voorstellen van drie of vier ministeries. Het advies wordt door de Afdeling advisering vastgesteld tijdens de wekelijkse vergadering op woensdagmiddag onder leiding van de vice-president.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State spreekt recht in hoogste instantie in geschillen tussen de burger en de overheid. Bijvoorbeeld wanneer een burger of ondernemer het niet eens is met een beslissing van een gemeente, een provincie, een waterschap of de centrale overheid. Bekende voorbeelden zijn geschillen omtrent bouwvergunningen, subsidies en beslissingen op basis van de Wet openbaarheid van bestuur. Deze komen bij de Afdeling bestuursrechtspraak terecht. Daarnaast behandelt de Afdeling bestuursrechtspraak een groot aantal zaken op het gebied van bestemmingsplannen en milieu. Sinds de inwerkingtreding van de Vreemdelingenwet 2000, spreekt de Raad van State ook in hoogste instantie recht in vreemdelingenzaken.