Rianne van Gageldonk-Lafeber

De hectiek bij uitbraken maakt van mijn werk een hele uitdaging
Rianne van Gageldonk-Lafeber

Rianne van Gageldonk-Lafeber
Epidemioloog RIVM

  • Studeerde biomedische gezondheidswetenschappen in Nijmegen, afstudeerrichting epidemiologie. Deed na haar studie ongeveer een jaar onderzoek bij de Universiteit Utrecht. Werkt sinds 1997 bij het RIVM waar ze intern flink wat wisselde van afdeling. Met 2 voetballende jongens en een ateletiekmeisje kan thuis de knop om en laat ze na het werk de virussen even achter zich.

Rianne van Gageldonk is epidemioloog bij de afdeling Respiratoire Infecties (luchtweginfecties) van het Centrum Infectieziektenepidemiologie en Surveillance. Surveillance en epidemiologisch onderzoek zijn haar hoofdtaken. Ze houdt samen met haar collega’s huisartsendata in de gaten voor influenza-achtige ziektebeelden en longontsteking om trends te signaleren. En ze bekijken hoe sterftemonitoring zich ontwikkelt.


Signalen

‘Surveillance is het systematisch verzamelen en analyseren van gegevens om trends in infectieziekten te signaleren. We monitoren continu verschillende datastromen, waaronder huisartsengegevens. Huisartsen rapporteren wekelijks o.a. het aantal patiënten met een influenza-achtig ziektebeeld. Van een aantal patiënten wordt ook een monster afgenomen om te kijken of het ook echt om een griepvirus gaat. Neemt sterfte ineens toe, dan kan dat ook een signaal zijn. Als we de stijging niet kunnen verklaren, dan gaan we op zoek. Ook in ziekenhuizen zijn we nu bezig met zo’n systeem voor ernstige acute luchtweginfecties.

Grieppandemie

In 2009 leidde een nieuw griepvirus, tot een wereldwijde grieppandemie. Bij veel mensen is dit virus nog steeds bekend als de Mexicaanse griep. Tijdens deze pandemie moesten in Nederland alle patiënten met een laboratorium bevestigd infectie worden gemeld. Maar toen het aantal patiënten steeg, werd de meldingsplicht beperkt tot in het ziekenhuis opgenomen patiënten.

Om iets te kunnen zeggen over de ernst van de pandemie, moet je het aantal ziekenhuisopnames voor griep vergelijken met dat in eerdere jaren. Helaas waren die gegevens in Nederland, net als in veel andere Westerse landen, niet beschikbaar. Daarom is het opzetten van een surveillance systeem voor ernstige luchtweginfecties, waarvoor ziekenhuisopname noodzakelijk is, nu een prioriteit.

Nieuw virus

De hectiek bij uitbraken maakt van mijn werk een hele uitdaging. Ik krijg veel energie om met z’n allen de uitbraak van een infectieziekte in kaart te brengen en deze vroegtijdig proberen in te dammen. Er zijn hier al heel wat uitbraken de revue gepasseerd. Het SARS-virus en de vogelgriep in 2003. En recent nog, het MERS coronavirus (Middle East Respiratory Syndrome). Daar waren we in april 2014 druk mee. Dromedarissen zijn waarschijnlijk de bron van dit virus. Men vermoedt dat het virus voornamelijk door deze dieren op mensen wordt overgedragen. Het virus kan zeer ernstige luchtwegklachten geven. In mei kwamen er twee mensen ziek terug uit Mekka. Het was voor het eerst dat dit virus in Nederland is gediagnosticeerd. Met een heel team werken wij dan aan de bestrijding en het in kaart brengen van de situatie. Dagelijks wisselen we kennis en bevindingen uit in het respons team overleg.

Ebola-vaccin

Tot voor kort was ebola vooral een probleem in Afrika. Natuurlijk hebben we kennis over het ziektebeeld van het virus, maar het was toch nog ver van je bed. Inmiddels is er een Nigeriaanse ebolapatiënt in Nederland opgenomen voor behandeling. Hoewel de kans op besmetting met ebola niet zo groot is, is er wel een aanzienlijke kans op overlijden wanneer je eenmaal bent besmet. De reden dat er nog geen ebola-vaccin is, heeft alles te maken met geld en bereik. Als er een ebolavaccin beschikbaar komt, dan zal het aantal vaccins waarschijnlijk beperkt zijn. Op hoger niveau moet dan een goede afweging worden gemaakt. Bij een uitbraak, zoals nu, zou je mensen die in contact komen met patiënten kunnen vaccineren omdat zij de grootste kans lopen besmet te raken. Bijvoorbeeld het verplegend personeel.’

Down icon Links icon Rechts icon Up icon Facebook icon Instagram icon Linkedin icon Linkedin icon Magnet.me icon Menu icon Search icon Youtube icon