Nederland is in energietransitie. In de komende decennia stapt ons land over van fossiele energie, zoals kolen, gas en olie, naar duurzame energie als waterstof. Om deze verandering in goede banen te leiden, werken senior beleidsadviseurs als Mirthe Kuenen bij het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) aan de toekomst van onze energie.
Een zetje geven aan duurzame waterstofprojecten
De verduurzaming van Nederland
De verduurzaming van Nederland is Mirthes vakgebied. Als beleidsadviseur werkt zij aan de ontwikkeling van de Nederlandse waterstofmarkt: een belangrijke pilaar van de energietransitie. ‘Ik ben projectleider voor een groot Europees subsidietraject. We ondersteunen hiermee verschillende onderdelen van de waterstofketen.’ Samen met andere Europese landen willen we binnen Europa in korte tijd een Europese waterstofketen regisseren. In mijn rol zorg ik ervoor dat waterstofprojecten in Nederland van de grond komen. We geven ze net dat laatste zetje.
Van private naar publieke sector
Mirthes loopbaan begon als consultant op het gebied van economische vraagstukken. In die functie kwam zij voor het eerst in aanraking met de energietransitie en waterstof: onderwerpen die haar interesse sindsdien nooit meer verloren hebben. ‘In deze baan komen veel dingen samen die ik leuk vind, namelijk de energietransitie, maatschappelijke vraagstukken en economische invalshoeken.' Over al deze onderwerpen breken beleidsadviseurs zoals Mirthe het hoofd. ‘Ik vond het best een stap om van de private naar de publieke sector te gaan, maar ook wel weer een logische. Alle onderwerpen die ik leuk vond in mijn vorige baan, komen hier terug.’
Verschillende invalshoeken
Mirthe begreep al snel dat ze een brede blik moest hebben. Haar werk heeft veel verschillende invalshoeken. ‘Juridisch, economisch en financieel. Hiernaast werk ik altijd vanuit politiek oogpunt. Ik schrijf niet alleen een advies op basis van analyses, het gaat ook om wat er leeft en welke politieke ontwikkelingen er zijn.’ Lastige beslissingen gaan vaak over haar bureau. ‘Ik moet snel besluiten maken om de hogere ambtenaren en de minister te kunnen adviseren. In het begin vond ik dat lastig. Ik was gewend om veel informatie te hebben, zodat ik rustig tot een besluit kon komen. Hier is het andersom.’ Dat was best wennen. Maar inmiddels vindt Mirthe de uitdaging juist interessant. ‘En ik vind het vooral bijzonder dat ik aan zulke grote dingen mag bijdragen.’
Hoepels
Als consultant was ze gewend dat dingen binnen een dag geregeld werden. ‘Dat is bij de overheid anders. Processen duren hier langer. Dat ligt niet aan de inzet van de mensen, maar aan alle hoepels waar je doorheen moet springen. Je moet goed nadenken over hoe processen verlopen en welke mensen je hiervoor nodig hebt. Maar als de urgentie hoog is, gaat het ook snel.
Verwachtingen overtroffen
Vanwege haar eerdere ervaring wist Mirthe wat ze kon verwachten van de inhoud van haar werk. Toch overtrof de vorm haar verwachtingen. ‘De ene dag spreek ik met juristen, de andere dag maak ik een financieel plan. Als beleidsadviseur ben jij degene bij wie veel samenkomt. Je moet snel kunnen schakelen tussen verschillende onderwerpen en je hebt vaak minder lange focusmomenten.’ Geen week laat zich van te voren plannen. ‘Zelfs gedurende de dag verandert er veel en komen er nieuwe dingen op je af. Soms is het chaotisch en kun je dat niet voorzien. Hier moet je tegen kunnen.’
Op zoektocht gaan
Tijdens de inwerkperiode voelt Mirthe zich direct welkom. ‘Dit hielp bij mijn zoektocht. Ik was niet bekend met hoe een bestuurlijke organisatie werkt en ben dit zelf gaan ontdekken. Ik kwam er snel achter dat veel informatie in de hoofden van personen zit.’ Het juiste hoofd vinden, bleek een kunst. ‘Het was even ontdekken wie ik moest hebben met bepaalde vragen en hoe ik dingen op een tactische manier geregeld kreeg. Dit geldt ook voor de systemen waarmee ik te maken kreeg. Al met al ben ik dus een beetje zoekende geweest.
Goed beleid
Mirthe hoopt te blijven leren hoe zij goed beleid kan maken. ‘Wat daarvoor nodig is en hoe ik de juiste afweging maak tussen alle belangen die spelen. Wanneer is iets een goede keuze? Ook wil ik meer leren over de ontwikkeling van de waterstofmarkt, de bredere energiemarkt en hoe die met elkaar samenhangen.’
Alle opties open
En de toekomst? ‘Eigenlijk denk ik nooit verder dan 5 jaar vooruit. Maar als ik dat nu wel moet doen, dan hoop ik dat ik de komende 5 jaar binnen de Rijksoverheid mooie stappen mag maken en veel ga leren.’ Een terugkeer naar de private sector sluit ze niet uit. ‘Al zie ik wel dat mensen hier lang blijven werken. Ik houd alle opties open. Zeg nooit nooit.’