Zo is het om developer te zijn bij de AIVD

Een developer bij de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) heeft niet de makkelijkste baan. Maar als je kunt omgaan met de geheimzinnigheid en het lange screeningsproces, is het zeker een interessante functie. ‘Deze baan verveelt nooit.’

Identiteit is geheim

‘Vandaag’, zegt ze, ‘heet ik Melanie’. Ik ben in gesprek met een software developer, begin dertig, die voor de AIVD werkt. Vandaar dat ze haar echte naam, of andere persoonlijke informatie die haar identiteit kunnen verraden, niet met me mag delen. Het inlichtingenbureau is gevestigd in een bunkerachtig kantoor in Zoetermeer. Naar binnen gaan blijkt makkelijker gezegd dan gedaan; nadat ik via een buzzer naar binnen mag, moet ik mijn paspoort scannen in een klein voorportaal. Vervolgens krijg ik toegang tot een tweede hal, waar mijn tas en ik door een veiligheidspoortje gaan. En als laatste stap moet ik al mijn elektronica achterlaten in kluisjes bij de receptie.

‘Als iemand me toch specifieke vragen stelt, heb ik een coverstory’

Mogelijke bedreigingen

De AIVD houdt zich bezig met het monitoren van mensen en groeperingen die een mogelijke bedreiging vormen voor de nationale veiligheid. Daarnaast deelt de organisatie inlichtingen met andere overheidsorganen, zoals het Openbaar Ministerie. De AIVD richt zich hierbij op specifieke focusgebieden die elke 4 jaar door de overheid worden vastgesteld. Op dit moment zijn dat onder meer terrorisme en radicalisme, links-extremisme en rechts-extremisme, en cyberaanvallen.

Diversiteit

Omdat de AIVD ernaar streeft dat de organisatie een afspiegeling is van de maatschappij, is diversiteit een belangrijk thema. Voor het hele team lukt dat goed: 59 procent van de werknemers is vrouw. Maar binnen de IT-afdelingen is ligt die balans anders, met 80 procent mannen tegen 20 procent vrouwen. ‘Dus het zou goed zijn als meer vrouwen zich zouden melden,’ zegt Melanie.

Traineeship

Melanie begon haar carrière bij de AIVD als trainee. Dat ze tijdens het traineeship een nieuwe programmeertaal zou gaan leren, namelijk Golang, was voor haar een belangrijke reden om trainee te worden. Maar het waren vooral het werk en de teamcultuur waardoor ze daarna solliciteerde op een vaste functie. ‘Er heerst een gevoel van: we moeten dit samen doen. Juist omdat we niet over ons beroep kunnen praten met de buitenwereld, is er automatisch een sterkere band binnen het team’, zegt ze.

‘Ik werk niet alleen samen met andere developers, maar ook met advocaten, onderzoekers en vertalers’

Logisch redeneren

Melanie, die dus software developer is, heeft een achtergrond in biomedische wetenschappen. Voor de AIVD bouwt ze applicaties waarmee onderschepte data beter vindbaar en meer inzichtelijk wordt. Momenteel werkt ze aan een tool die de sociale media activiteit analyseert van mensen waarnaar onderzoek wordt gedaan. ‘Een leuk project’, zegt ze. ‘Geavanceerde front-end development skills heb je niet nodig om deze tool te bouwen, maar je moet wel logisch kunnen redeneren. Ik moet de workflow van de inlichtingenofficieren die de tool gebruiken volledig doorgronden. Daarnaast moet ik rekening houden met strikte regelgeving en procedures op het gebied dataverwerking, zodat privacy altijd gewaarborgd blijft.’

Coverstory

Wie voor de AIVD werkt mag niet over zijn werk praten, behalve met partners en naaste familie. ‘Dit maakt het werk zeker uniek’, zegt Melanie. ‘Maar je raakt er ook aan gewend. Op feestjes zijn mensen meestal toch niet zo geïnteresseerd in alle details van je IT-baan, tenzij ze zelf ook in IT werken. Als iemand me toch specifieke vragen stelt, heb ik een coverstory. Ik kan wel praten over technische dingen — welke tools en programmeertalen ik gebruik bijvoorbeeld  — maar noem een andere werkgever.'

Specialisme

Melanie mag niet delen met welk type dreiging ze momenteel bezig is, maar wel dat ze een specialisme heeft. ‘De verschillende focusgebieden — bijvoorbeeld terrorisme of buitenlandse spionage — vereisen verschillende methodes en tools om relevante data te onderscheppen’, legt ze uit. Ze is zich er voortdurend bewust van dat ze via haar werk met privacygevoelige informatie te maken krijgt. ‘We werken met streng beveiligde systemen en strikte regels. Hierdoor is het lastiger om data te verwerken en op te slaan dan in de meeste andere organisaties. Bovendien moet ik regelmatig checken of mijn potentiële targets — de mensen die onder de loep liggen bij de AIVD — nog steeds potentiële targets zijn. Zo niet, dat moet ik hun data direct verwijderen en vernietigen.’ 

Geen James Bond

Werken bij de AIVD is niet hetzelfde als boeven vangen, een hardnekkig misverstand rondom haar vak. ‘We doen geen forensisch onderzoek, we verstrekken alleen informatie. Als we de politie waarschuwen over een potentiële dreiging op basis van ons onderzoek, mag onze data niet worden gebruikt als juridisch bewijs. De politie moet altijd zelf onderzoek doen en aan de hand daarvan een zaak opbouwen.’ Ze is dus geen James Bond, maar dat betekent niet dat haar baan saai is — integendeel. ‘Persoonlijk vind ik dit veel interessanter dan programmeren voor een Saas-platform, of een ander bedrijf waar IT zelf de core business is. Ik werk niet alleen samen met andere developers, maar ook met advocaten, onderzoekers en vertalers.’

Tekenend voor AIVD

In de komende jaren wil Melanie haar kennis op het gebied van data-science binnen de AIVD verbreden. ‘Dat is wel tekenend voor de organisatie. Het duurt even voordat je binnen bent, maar dan blijf je ook lang hangen.’

Dit is een vertaling van het Engelstalige artikel op TheNextWeb.nl

Meer over de organisatie

Down icon Links icon Rechts icon Up icon Facebook icon Instagram icon Linkedin icon Linkedin icon Magnet.me icon Menu icon Search icon