Een bijdrage leveren aan nucleaire veiligheid

Het werk van fysiek inspecteur bij de ANVS bestaat uit toezicht houden en zo nodig handhaven, vertelt Gigi. ‘Je houdt toezicht op de feitelijke situatie bij een nucleaire installatie en beoordeelt of die situatie aan de norm voldoet. Die norm is gebaseerd op wet- en regelgeving.’

Verscherpt toezicht

Als Gigi iets waarneemt dat afwijkt van de norm, komt ze in actie. ‘Dat gebeurt bijvoorbeeld bij een nalevingstekort, als ik bij een fysieke inspectie constateer dat men niet aan de voorwaarden voldoet. Terugkerende overtredingen leiden tot een waarschuwing. En soms komt een vergunninghouder onder verscherpt toezicht te staan.’

Als de situatie ondanks instructies, aanbevelingen en waarschuwingen niet verbetert, is Gigi bevoegd om over te gaan tot handhaving. ‘In het uiterste geval betekent dat dat ik een last onder dwangsom opleg. Maar dat komt zelden voor bij nucleaire installaties.’

Doorlopen van scenario’s

Een belangrijk deel van Gigi’s werk bestaat uit thema-inspecties. Dit zijn bezoeken aan nucleaire installaties die meestal vooraf worden aangekondigd. Ze onderzoekt dan de weerbaarheid van de faciliteit tegen zaken als sabotage, diefstal en interne dreigingen. ‘We doorlopen verschillende scenario’s en kijken hoe daarop wordt gereageerd.’

Op verrassingsbezoek

Als inspecteur sta je ook wel eens onaangekondigd aan de poort van een nucleaire installatie. ‘We gaan langs om praktische dingen te controleren. Draagt men de juiste badges? Worden sleutels correct beheerd? Dat zijn inspecties die meer algemeen zijn van aard.’

Verbeterpunten

Verrassend: fysieke inspecties bestaan uit live bezoeken én uit desk research. Nucleaire installaties moeten elk jaar een evaluatie houden. ‘De uitkomsten van die evaluatie kunnen wij opvragen. Is er aanleiding voor, dan gaan we fysiek langs.’

Fysiek en cyber

Toezicht en handhaving op nucleaire installaties is een combinatie van ‘fysiek’ en ‘cyber’. Die 2 disciplines zijn sterk met elkaar verweven: ‘Neem een toegangsbadge. De badge zelf is fysiek, net als de reader bij de deur. Maar de technologie achter de reader valt onder cyber. Dus wij werken veel samen.’

Internationale omgeving

De beveiliging van nucleaire installaties is een nationale aangelegenheid, maar de omgeving waarin inspecteurs Nucleaire Beveiliging werken is juist internationaal. Regelmatig zijn er congressen en workshops, waar beveiligingsexperts zoals Gigi samenkomen om inzichten, kennis en ervaringen uit te wisselen. Gigi: ‘Het is een cultuur waarin men graag van elkaar wil leren. We leggen bijvoorbeeld verschillende denkwijzen en analyses naast elkaar en kijken wat we van elkaar kunnen meenemen. Dat is heel waardevol.’

Volop in ontwikkeling

De werkzaamheden voor de ANVS nemen sterk in aantal toe. Er is steeds meer aandacht voor nucleaire technologie en die technologie verandert in hoog tempo. Gevolg: er komen steeds meer nieuwe processen en procedures voor de beveiliging van installaties. ‘Daarom is internationale kennisuitwisseling  juist nu zo belangrijk. Ons vakgebied is volop in ontwikkeling.’

Balans tussen werkbaarheid en leefbaarheid

Eén van de mooiste aspecten van haar werk vindt Gigi dat ze een bijdrage kan leveren aan een belangrijk onderwerp als nucleaire veiligheid. Mede vanwege de energietransitie staat nucleaire energie opnieuw in de belangstelling. Dat raakt de mensen die in nucleaire installaties werken, maar ook omwonenden en de leefomgeving. ‘Het draait om de balans tussen werkbaarheid en leefbaarheid. De beveiliging naar een steeds hoger niveau tillen is mijn persoonlijke doel.'