I-Doctoraat, promoveren met een baan

Verbeteren informatiehuishouding overheid

Max haalde na zijn studie wiskunde zijn master Applied Mathematics in Leiden, werkte een jaar bij TNO en koos vervolgens vanwege zijn brede maatschappelijke interesse voor de onderzoeksjournalistiek. Eerst in dienst bij de Volkskrant, later als als zzp’er. ‘In die tijd deed ik met een internationaal team van journalisten onderzoek naar olielozingen in water. Hiervoor dienden we in verschillende Europese landen verzoeken voor informatie (Wob/Woo-verzoeken), in. Vrijwel alle landen gaven snel inzage in hun informatie, behalve de overheid in Nederland – die was verreweg het traagst. Uiteindelijk moest ik zelfs naar de bestuursrechter om het voor elkaar te krijgen.’ Door de hele affaire raakte Max ervan overtuigd dat de informatiehuishouding bij de overheid stukken beter kan. Via het Rijks I-Doctoraatprogramma kreeg hij de kans om daaraan mee te werken en tegelijkertijd te promoveren.

Expertisecentrum informatiehuishouding

Paul van den Akker is innovatiemakelaar & strategisch adviseur Open op Orde bij het Nationaal Archief waar Max nu werkt. Hij begeleidt Max bij het promoveren. Open op Orde is het programma van de overheid om informatiehuishouding te verbeteren en transparanter te maken. Als expertisecentrum voor informatiehuishouding helpt het Nationaal Archief rijksorganisaties hierbij. Paul: ‘Om dit effectief te kunnen doen, hebben we nieuwe kennis nodig over mogelijke technieken en methoden. Daar gaat Max ons de komende jaren bij helpen.’

Onderzoek om te promoveren

Max richt zich in zijn onderzoek om te promoveren op process mining en natural language processing (NLP). Met deze technieken kun je - uit natuurlijke taal - processen reconstrueren. Max: ‘Denk bijvoorbeeld aan een parlementaire enquêtecommissie die een digitale berg van e-mails, documenten, sms’jes en appjes tot haar beschikking heeft. Wie was wanneer, waarbij betrokken? Wat ik nu als eerste wil onderzoeken is hoe je e-mails snel kan ordenen en samenvatten via zogenoemde digitale tijdlijnbomen, en met welke technieken dit het beste kan.’

Waardevol voor Nationaal Archief en Rijksoverheid

Max heeft een contract voor 6 jaar en is nu net begonnen. Van zijn baan is 60% van de tijd bedoeld voor onderzoek, 30% voor advies, en 10% voor onderwijs. Max: ‘Na anderhalf jaar hebben we een evaluatiemoment, en kijken we van beide kanten hoe het bevalt en hoe we verder gaan. Om te kunnen promoveren moet dan ook mijn eerste onderzoekartikel gepubliceerd zijn. Over een onderwerp dat waardevol is voor zowel de wetenschap, als voor het Nationaal Archief en de Rijksoverheid.’

Onderzoeken, netwerken en adviseren

De inzichten die Max tijdens het traject om te promoveren opdoet, kan hij als adviseur direct delen met overheidsorganisaties. En natuurlijk met zijn onderzoekcollega’s binnen de universiteit. Max: ‘In mijn rol ben ik veel aan het switchen tussen onderzoek doen, netwerken en adviseren. En tussen werkomgevingen, want ook de contacten die ik bijvoorbeeld heb via de PhD-community vind ik belangrijk. Om mensen te spreken die allemaal een passie hebben voor onderzoek. Dat motiveert.’

‘Je kunt je op heel veel vlakken ontwikkelen, wat nieuwe deuren opent voor de rest van je loopbaan’

Paul van den Akker

Cursussen over Privacywet en Archiefwet

Max krijgt veel vrijheid, kansen en begeleiding om zichzelf te ontwikkelen. Behalve met zijn begeleider binnen de universiteit, spart hij ook met collega’s over onderzoek. ‘Daarnaast kijk ik met 2 collega’s naar de advieskant van mijn functie en de punten die ik kan verbeteren. Ook krijg ik de kans om inhoudelijke vakken aan de universiteit te volgen en relevante cursussen van het Nationaal Archief te doen, over bijvoorbeeld de Privacywet, of de Archiefwet.’

Promoveren via I-Doctoraat

Paul is van origine archeoloog en zelf ook gepromoveerd. Toen hij klaar was, miste hij de werkervaring buiten de academische wereld: ‘Zelfs de kantoortaal moest ik nog leren. Het mooie van promoveren via het I-Doctoraat zoals Max dat doet, is dat je de unieke kans hebt om zowel onderzoeks- als werkervaring op te doen. Naast een heleboel kennis, heb je na 6 jaar een breed netwerk; bij de overheid én bij de universiteit. Je hebt gepubliceerd, en als het goed is onderwijs gegeven. Kortom, je hebt je op heel veel vlakken kunnen ontwikkelen, wat nieuwe deuren opent voor de rest van je loopbaan.’

Onderzoeksmentaliteit nodig

En wat moet je nu precies allemaal in huis hebben om te promoveren via zo’n duaal promotietraject? Paul: ‘Als eerste moet je écht gemotiveerd zijn om het af te maken. Ook moet je raakvlakken hebben met het onderwerp. Natuurlijk, een beetje bijspijkeren kan, maar het moet wel matchen met je opleiding en werkervaring. En je moet echt een onderzoekersmentaliteit hebben. Niet: hoe gebruiken anderen deze technieken? Maar juist: wat kun je er nog méér mee? Waarbij je je laat inspireren door alles om je heen en de wil hebt om het onbekende in te duiken. Tot slot is het in de rol van adviseur handig als je makkelijk kunt uitleggen wat je doet, en goed contacten kunt leggen.’

Innovatief onderzoek voor Open op Orde

Innovatief onderzoek staat hoog op de actielijst voor Open op Orde. Niet voor niets dus dat het Nationaal Archief op dat gebied veel onderneemt. Paul: ‘Binnenkort starten we een experimenteel Innovatielab voor duurzame toegankelijkheid van tekstberichten, we doen onderzoek naar AI-oplossingen voor de voorspelling van Woo-verzoeken, werken samen met het hoger onderwijs én kijken naar nieuwe onderwerpen voor PhD- ofwel doctoraatonderzoeken.’  Misschien krijgt Max er dus nog wel wat PhD-collega’s bij die ook kiezen voor promoveren bij het Nationaal Archief.